R U H D O K T O R U

Cömertlik bütün toplumlarda erdem sayılmıştır. Cömert insanlar; diğerlerine göre her zaman insanlarla daha iyi ilişkiler kuran, daha pozitif ve daha samimi olarak görülür. Bazı insanlarda cömertlik duygusu daha çok gelişir. Yapılan araştırmalar bunu oluşturan sebepleri ve tetikleyicileri gün yüzüne çıkarmaya başladı.

British Columbia Üniversitesi psikoloji araştırmacılarına göre; Allah’la ilişkili düşünceler, iş birliğine dayalı davranışları ve cömertliği geliştiriyor.

Psychological Science dergisi Eylül sayısında yayımlanan bu çalışmada araştırmacılar, Allah ve yüksek kavramları hakkında düşünmenin özellikle; diğerleriyle işbirliği ve yabancılara karşı cömertlik gibi pozitif sosyal davranışları nasıl etkilediğini inceledi.

Dr. Azim Shariff ve Yard. Prof. Ara Norenzayan, insanları ‘Allah kavramı’ ile tetikleyerek– kelime oyunları vasıtasıyla bilinçaltı düşüncelerini harekete geçirmeyle—fedakârlığın teşvik edildiğini buldu. Ayrıca araştırmacılar bu etkinin, insanların inanan ya da inanmayan diye bilinmediği davranışlarda tutarlı olduğunu söyledi.

“Bu yıllardır sorulan bir sorunun bükülmesidir. —Allah inancı davranışlarımızı etkiler mi?” Diyen Shariff: “ Tanrı kavramı iş birliği gerektiren sosyal davranışları etkiler mi, sorusunu sorduk. Bu soruya daha önceki cevap girişimleri, spekülasyon ve kıssalar tarafından yönlendiriliyordu.”diye ekledi.

Araştırmacılar birbiriyle bağlantılı iki çalışmayı üstlendi. Her iki çalışmada gruplar rasgele kontrol grubuna ya da deneysel gruba seçildi. Katılımcıların; maneviyat, ilahi, Tanrı, kutsal ve peygamber gibi kelimeleri kullanıp uygun cümleler oluşturmaları istendi. Kontrol gurubuna da aynı görev manevi olmayan kelimelerle verildi. Bütün katılımcılar, bu görevden sonra “dictator game” adlı bir oyun oynadı. Deneklere 10 adet bir-dolar madeni para verildi ve bir isimsiz alıcıdan neyi saklayıp neyi paylaşacaklarına karar vermeleri istendi.

Çalışmalarda, dini kesimin ortaya çıkan büyük orandaki pozitif sonuçları araştırmacıları şaşırttı. Tarafsız ya da harekete geçmemiş yüzde 22’lik gruba nazaran, dindar kesimin yüzde 68’i isimsiz yabancılara 5dolar veya fazlasını dağıttı.

İkinci çalışmada araştırmacılar, dini kesimin dindar olmayanlarla alakalı etki seviyesini inceledi. Vatandaşlık sorumluluğu, sosyal adaletin kavramları(yurttaşlık, jüri, mahkeme, polis ve sözleşme gibi hedef kelimeler) ile ilgili konular kullandılar ve neredeyse aynı sonuçlar elde edildi.

“Bu sonucu ummuyorduk, sadece katılımcıları birkaç anahtar kelimeyi düzene koymaları için aldık ve insanların tanımadıklarına para verme gönüllülüğündeki büyük etkiyi fark ettik.”diyen Shariff: “Bunlar, sosyal davranış araştırmalarında kuvvetli etkiye sahip ilgi uyandıran sonuçlardır çünkü din ile ahlaklı davranma arasında nedensel bir ilişki çizerler. Ve asla dinin, ahlaki davranış için gerekli olduğunu belirtmezler fakat sağlam bir katkı yapabilirler.” diyerek sözlerini tamamladı.

Ülkemizdeki dilencilerin özellikle camilerin etrafında konuşlanmasının sebebi de bu olsa gerek. Henüz ibadet edip Allah’la irtibatlarını yakından hissedenler, yardım etme duygusunu daha bir derinden hissederek cömertliğin verdiği iç huzuru yaşıyor.

Kaynak: Psychological Science

Çeviri: ruhdoktoru.com